Torah Wisdom
ืึทื ึผึนืขึทื ืึธืขึถืึฐืืึนื โข ืืืืื ืืืืืืื ืจืื ืืืขื ืื ืืขื ืืืืืื ืืฆืืืง ืจืื ืืืืืื ืืืื'ืขื ืกืง ืืืข"ื

ืืืื ื"ื ืืืจ ืื ืืื ืืืืจืฆืืื ืฉื ืืขื ืื ืืขื ืืืืืื - ืืฆืืืง ืจืื ืืืืืื ืืืื'ืขื ืกืง ืืืข"ื ืืคื ืืื ืงืืืื ืืืืืชื, ืืืจืืช, ืืืืืจืื ืืืขืฉืืืช ืืืืืื ืืืกืืืืช, ืขื ืืจืื ืจ' ืืืืืื ืืืข"ื.
ืืืืืชื:
ืืจื'ื ืจืื ืืืืืื ื ืืื ืืืืื ืจืื ืืืืขืืจ ืืืืื ืืจืช ืืืจื ืืืจืืฉ ืืืคืื ืืฉื ืช ื'ืชืข"ื ืื ืงืจื ืขื ืฉืื ืฉื ืกืื ืจ' ืืืืืื ืืืคืื ืืฆ"ื. ืืช ืฉื ืืช ืืืืืชื ืืื ืืืืื ืืขืืจ ืืืคืืื ืฉืืืืื, ืืืืืื ืขืืจ ืืืืื ืืืืงืืื ืืฆื ืืืืจ"ื ืืืงืืื ืฉื ืขืื ืืืื ืืืจ ืืื ืงืืชื ืืืืืข ืืืจืืืช ืืืืืืช ืฉืืจ ืื ืืฉ ืื ืืืื ืืื. ืืกืืคืจ ืื ืืืจ ืืฉื ืื ืืืื ืืื ืืืชืืืืช ืืืืื ืืืืื ื ืขื ืืืืื. ืืฉืืื ืืืื 17 ื ืืื ืืืื ืจ' ืืืฉื ืืื ืืคืืื, ืืื ืืฃ ื ืฉื ืืช ืืืืชื ืืจืืฉืื ื ืืจืช ืืืื. ืืืืจ ืคืืืจืช ืืืื ืขืืจ ืืืชืืืจืจ ืชืงืืคื ืืขืืจ ืฉืื ืืื ืืื ื ืคืืจื ืืฉืชื ืื ืฉื ืืืจื ืคืืืจืชื ืืช ืืจืช ืฉืคืจืื ืฆื ืืช ืจ' ืืืจืื ืืจืืืืืก ืื ืื ืขืืจ ืืืชืืืจืจ ืืขืืจ ืจืืื ื ืฉืืืืงืจืืื ื. ืืื ืืื ืจืื ืจ' ืืืืืื ืื ืืืื ืืืจ ืืืืืื ืืืขืืจืืืฉ ืืคื ืื ืืืจืืงืืช ืืืจ ืคืืื, ืืืฉืืืื ืฉืืชืงืจื ืืืกืืืืช, ืจ' ืืืืืื ืชืืข ืฉืืงื ืืืชื ืืจืื. ืฉื ืืชืงืจืืืชื ืืืกืืืืช ืืคืื ืืืฉ ืืืขืจืช ืืฉืจ ืืืงืืช ืขื ืืืื. ืจ' ืืืืืื ืืื ืขื ืืืื ืจ' ืืืฉื ืืืจื ืขื ืขืฆืื ืืืืช ืฉื ืฉืืื ื ืฉื ืื ืืืคืจืช ืขืืื ืืช ืืืืืื ืกืคืื ืืืืื ืืช ืจืืื ืืืืืขื ืขื ืืคืช ืืื ืฉื ืืืฉ.
ืืืืืชื ืืืขืฉืืืช ืืืืืื ืืืกืืืืช ืขื ืืขืืชื:
โื ืฉืืชื ืฉื ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืื ืืขืื ืืขืฅ ืืืขืช ืืื ืืฉืชืชืคื ืืืื ืืื ืืจืืฉืื ืืฉืืจ ื ืฉืืืช ืืฉืจืืโ. ืืฉืืืืื ืืืืื ืืืขืืจืืืฉ ืืืขโื ื ืคืืจ, ืืื ืืืืง ืืช ืืจืืืชืื ืื ืขืืืช ืืืื ืืืืืื ืชืืืืืื, ืืช ืขืื ืื ืืฆืืคืืืช ืืืจืืฉ ืืืืื ืืืืืืื, ืฉืืืืืข ืจืื ืืกืืฃ ืืขืืื ืืขื ืกืืคื, ืืช ืืืื ืืืจืืฉ ืืืขื ืืชื ืื ืืืืืข ืืชืืจืืชืื ืืขืืืงืืช, ืืืืื ืืช ืืื ื ืชื ืืืืจืืฉ ืืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืืขโื.
ืจืื ืืฆืืง ืืืืืืง ืืืืืืืฉืื ืืืจ, ืฉืืจืื ื ืจืื ืืืืืื ืืื ืืืจืืืช ืฉืื ืืื ืืขืืื ืืืืืช ืื ืืืืื (ืขืฉืจ ืฆืืฆืืืช). ืืืคื ืฉื ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืืืื ืืืจืืช ื ืฉืื, ืืืคื ืืงืืืฉ ืืืืจ ืืืืฃ ื ืฉืืืช, ืฉืชื ืืืื ืืฉืชื ืืืืืช ืืืจืืช, ืขืฉืจืช ืืฆืืขืืชืื ืืขืฉืจืช ืืืืจืืช (ืจโื ืืจืืโืื, ืจืโื ืืืืืื, ืืืจืช ืืงืืฉ, ืืืจื ืืฆืืืง). ืืืฉ ืืืืช ืฉื ื ืงืืื ืืืืชื, ืืขืืื ื ืืืื ืืืจื ืืฉืคืข ืืืืืชื (ืจโ ืืฉืจืื ืืจืืโืื). ืืจืื ืจโ ืืืืืื ืืืฆืื ืืช ืืื ืืืงืืฉ ืืืืืืช ืืื ื ืืช ืืืืื (ืืจืข ืงืืืฉ, ืื ืชืฆื). ืจืื ืืืจืื ืืืืืื โ ืืืกื ืืืืจืื โ ืกื ืกืื ืฉื ืืจื ืืืืโื ืืชืืื ืืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืฉืืื: โืื ื ืืืืจืชื ืขืฉืจื ืกืคืจืื ืืืื ืืฉืืืื ืืืื ืืฉืืื, ืืืื ืืจืขืืฉืื ืืช ืื ืืขืืืืืช ืืชื ืืขืชืื ืืืื?โ (ืฉืืื ืืืขืฉโื ื โื). ืืขืจืฉโืง ืืืืจ ืืืืืื ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืื ืืื ืฉืืืข ืืื, ืืืืช ืงืื ืืืจืืืื ืืจืืื ืฉืืืจืืื ืืฉืืื. ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืขืฉื ืืื ืคืขืืื ืืช ืชืฉืืืช ืืงื ื [ืืฆืื ืฉืฉ ืฉื ืื ืจืฆืืฃ]. (ืืืืืโืจ ืืฆืื ื ืงืืืืื ืืืจื) ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืืจ: โืชืืื ื ืืื ืืชื ืืื ืืืืืืจืืื ืืืจื ืืจืื ืืงืืืฉ ืฉืืืื ืฆืจืืช ืืืกืืจืื โ ืืืื ืืฉืื โ ืงืืื ืืืืืื ืืื ืจืื ืืจืื ืงืืืฉื ืฉืืืื ืืืืืื ืืขืืื ืฉืืืื ืืช ืืืืื ืืฉืืโ (ืืจืโืง ืืงืืืจื ื ื ืชืื ืืฆืืืชืื). ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืืืื ืจืื ืืืฉื ืกืืืคื ืืช ืขืฆืื ืืขื ืื ืืฉืจืื, ืืคืืื ืืขื ืืืจืืช ืืืืื, ืฉืื ืื ืฉืืจืฆื ืืฉืื ืืืงืืฉ ืืช ืขืฆืื ืื ืืฆืืจื ืืกืืฃ ืืช ืขืฆืื (ืืโ ืืจืโื, ืืจืืฉืืช ืืื ืฉืืื, ืืืชื ื ืืื ืงืืืฉ ืืขืืื). ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืขืฉื ืชืฉืืื ืืืืื, ืขื ืื ืฉืืืื ืืช ืืื ืืงืื ืืชื ืืฉืื ืง ืืื ื (ืืืจื ืืืื ืคืจืฉืช ืื ืชืืื). ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืื ืืื ืืืฉืื ืืฉื ืฉืืจ ืืฆืื ืืขืืช ืฉืขืื ืื ืืืืงื ืืฆืืงื (ืืืจืช ืืงืืืฉ). ืื ืฉื ืืชืจ ืขืื ืืืืื ืืขืืื โ ืืื ืืึนืื ืฉื ืืจืื ืจืื ืืืืืื (ืืืจโื ืืืืืื). ืชืืืืื ืจโ ืื ืื ืื ืื ืืจืืืื ืื ืืฉืชืื ืืคื ืื ืฉืจืื ืืช ืืืืื ืฉืืืื ืืืจ ืืคื ื ืืืฉื, ืขื ื ืื ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืื ื ืืืืืืชื ืจืืืชืื. ืืฉืืืจ ืชืืจื ืชืืืืืื ืืื ืฉืืืขืื ืงืืืืช ืืืจืงืื, ืืื ืจืืื ืืืืื ืืืกืืจ ืืช ื ืคืฉื ืืืืชืคืื ืืขื ืืฉืจืื ืืืืื ืืืจืืช ืงืฉืืช (ืืื ืืืืืื, ืืงืืืช ืืืจืช ืืงืืืฉ, ืงืื ืืจืก ืืืืจืช ืขืื ืื).
ืกืคืจื ืฉื ืฆืืืงืื โ ืืกืคืจ ืืงืืืฉ โื ืืขื ืืืืืืโ
ืืื ืฆืืืงืื ืฉืืงืคืืื ืฉืื ืืืื ืก ืืืืช ืฉืืื ืื ืืช ืืกืคืจ โื ืืขื ืืืืืืโ. ืืืชื ืกืืคืจ ืืืจื ืฉืจืื ืืช ืกืคืจื ืืืจ โืื ืื ื ืืืืื ืขืฆืื ืืืืืโ (ืืืื ืืขืงื). ืขื ืื ืฉืืจื ืืคืฉืจ ืืืชืื ืคืืจืืฉ ืฉื ืขืืื ืฉืื (ืืื ืืืืืื). ืืงืืข ืืื ืืฆืืชื ืคืืจืืฉ ืฉื ืขืืื ืฉืื ืืืกืคืจ ืคืจื ืขืฅ ืืืื (ืืืจืื ืขืจืืื). ืจืง ืื ืฉืืืื ืืืืืืช ืืชืื ืืืื ืืืืื ืืช ืืกืคืจ ื ืืขื ืืืืืื (ืืื ืืืืืื). ืื ืืื ืืคื ืืจืืชื ืืืื ืืืฆืื ืืช ืขืฆืื ืืกืคืจื ืืื ืืชืืืืื. ืื ืืื ืืคื ืืขืฉืื ืืืขื ืืช ืงืืืฉืช ืืืจืื (ืืืืฆื ืืฉ, ืืงืืืช ืื ื). ืืจืโืง ืจืื ืื ืื ืื ืื ืืจืืืื ืื ืืืจ ืขื ืขืฆืื, ืฉืืขืจื ืฉืืช ืืืจื ืืืืืื ืืืงืื ืืื ืืืื ืืืืื ืืืื ืืช ืคืืจืืฉ ืืกืคืจ ื ืืขื ืืืืืื, ืืื ืืื ืฉืืกืืื ืืืืื ืืช ืกืคืจื ืืงืืืฉ (ืืื ืฉืชืื ืงืืกืื). ืื ืฉืืืื ืืกืคืจ ืื ืืืื ืืคืจื ืกื ืืื ืืืื ืืฉืืช ืืืื ืื ืฉืื ืืชืจื (ืืขืื ื ืืื). ืืืืื ืืกืคืจ ืืื ืชืืงืื ืื ืฉืื ืืื ืืืืืจ, ืืื ืืืืืื ืืกืืื ืืชืืจื ืืืืจืืช ืฉืืื. (ืืืจ ืื ื, ืจโื ืืงืจืกืืืจ). ืขื ืจืืื ื ืืงืืืฉ ืืื ืืจื ืจืืื ื ื ืืื ืืืจืกืื ืืกืืคืจ: โืืฉืจืื ืืช ืืกืคืจ ืืงืืืฉ โื ืืขื ืืืืืืโ ืืชืคืื ืืื, ืืืืจ, ืฉืงืืืฉืช ืืขืืช ืืจื ืืงืืืฉ ืจืื ืืืืืื ืืืจืื ื ืืืจืื ื ืฉืืื ืืืขืื ืืืขืื ืืื ืฉื ืจืื ืืืืื ืืชืื ืกืคืจื ืื โื. ืืื ืืงืืืฉืช ืืืื ืืจื ืืงืืืฉ ืจืื ืืืกืื ืืืจืื ื ืืืจืื ืืคืืื ืืื ืืื ืืืโ ืืืืืข ืืฆืื ืโ (ืืืโื ืชืงื โื).
ืฆืืื ื ืืงืืืฉ
ืืืื ื ืืฆื ืงืืจื ืฉื ืจืื ืืืืืื ืืขืืืจื ืืืโืขื ืกืง, ืืจืืืงื ืืืขืืจ ืคืฉืืืฉื ืืฉืืื ืช ืืืืื ืคืืืื - ืืืงืจืืื ื, ืืฉืขื ื ืกืืขื ืืืื.
ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืืืืื ืฉืื ืื ืฉืืืื ืืืฉืชืื ืขื ืงืืจื ืื ืืืืช ืืื ืชืฉืืื (ืชืคืืจืช ืฉืืื). ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืขืืื ืืืืื ืืืืืืื ืขื ืืื ืงืืจื ืืืืจื ืืฉืชื ืืืื ืืช ืื ืืืืื ืืืืืื ืืืืชื ืืืฉ (ืชืคืืจืช ืฉืืื). ืกืืืื ืืืจืืช ืฉืืื ืืืืืช ืขื ืฆืืื ื ืฉื ืื ืืขื ืืืืืื (ืจโื ืืคืจืืืฉืืื). ืกืืืื ืืืชืขืืจืจืืช ืืชืฉืืื ืืืืืช ืขื ืฆืืื ื ืฉื ืื ืืขื ืืืืืื (ืจืโื ืืจืืืื ืื). ืื ืฉืืืืข ืืืขื ืฉืขืืฉืื ืืืืืื ืืืืื ืืืงื ืืจืฉืโื ืืื ืืชื ืืื ืืฆืืืงืื ืืืจืื, ืืืืข ืืช ืคืฉืจ ืืืืืืื ืืืืโืขื ืกืง (ืชืคืืจืช ืฉืืื). ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืคืขื ืฉืืืื ืื ืฉืืืืืช ืขื ืืขืืื ืืื ืืื ืืื ืืชืืื ืืคืฉืจ ืืืื ืืงืืจื, ืืืืงืฉ ืืจืื ืจืื ืืืืืื ืฉืื ืืขืื ืืืชื ืื-ืื ืืืขืื ืื ืจืืฆื ืืืืืช ืืงืืฉืจ ืืืื ืืฉืจืื (ืืืฆืจ ืืฉืจืื ืโื ืืืจืืช ืฆืื ื). ืฆืืื ื ืืืืืจ ืืืืื ืงืืืฉืช ืืืงืื ืฉืฉื ืืื ืืืืื โ ืืืืจ ืชืคืืืืช ืขื ืื โ ืืชืืืืช ืฉื ื ืฉืืช ืืืขืฉโื ืืงืืืฉ [ืฉืืืจ ืืืชื ื ืฉืืชื ืืื ืื ืืจืืืื], ืืืื ืืืงืฉ ืืืงืืจ ืืืงื ืืืงืื ืื (ืืืืืช ืืืืฉืข, ืืกืืืช ืืจืื ืืกืคืื ืงื ืืกโ ืืขืฉโื ืขืโืช, ืืืฉ ืขืื ืืื ืืืจืกืืืช ืืื).
ืกืืืืืช
ืกืืืื ืืืืจ ืืืืขืฉโื ืืงโ, ืืืืจืื ืจโ ืืืืืื, ืืืจืื ืืื ืืฆืืง ืืืจืืืืฉืื ืื ืืืฆืื ืฉืืช, ืืืืืืจืื ืืื ืกืืืื ืืืจืืช ืฉืืื (ืืืฆืจ ืืฉืจืื, ืืืืช ืืฉืจืื ืจืืโืื). ืืืื ืืืื ืกืืืื ืืืืื ืงืื, ืืฆืจืืืื ืืืืจ ืืฉื ืืฆืืืช ืืืื ืืืื (ืืืจื ืืฆืืง ืืื ืงืืืฉ). ืืกืคืจ ื ืืขื ืืืืืื ืืคืืก ืจืืฉืื ืืกืืื ืืืืื ืงืื ืฉืืืื ืืืืกื ืืชืืช ืืจืืฉื ืฉื ืืืืืืช (ืืื ืืืืืื). ืืืื ืืืื ืืืชื ืืืืื ืฉืืืขืืืช ืฉืืืจื ืชืืจื, ืืฉ ืืืจ ืืื ืืืืจื ืืืื ืกืคืจื ื ืืขื ืืืืืื. ืืืืชื ืืื ืขืืื ื ืืื.
ืืคื ืืื ืชืคืืื ืฉืืชื ืืืจืื ื ืืจื ืืืืขืืจ ืืจืื ื ืฉืืื"ื ืืืื ืืืืืืชื:
ืจึดืึผืึนื ืึน ืฉืึถื ืขืึนืึธื ืึผึนื ืึธืืึนื, ืึทืึผืึนื ืึทืึผึธืืจึฐืฆึทืืื ืฉืึถื "ืึทื ึผึนืขึทื ืึฑืึดืืึถืึถืึฐ" ืฉืึถืึผึธืึธื ืึดืึฐืึดืื ึธื ืฉืึถื "ืึธืึตื ืึฒืึตืืช ืขึทื ืึผึดื ืึธืจึฐืกึธืึธื ืจึฐืึดืื ืึฐืขึทืชึผึดืืง ืืึนืึดืื ืึฐืชึดื ืึฐืืึผืฉืึตืึผ ืึผึดืชึฐืึทื ืึดืึผึธืจ ืึผืฉืึฐืขึทืจ ืจึตืืฉืึตืึผ ืึผึทืขึฒืึทืจ ื ึฐืงึตื", ืึผืึดืึฐืืึผืช "ืึทื ึผึนืขึทื ืึฑืึดืืึถืึถืึฐ" ื ึดืึฐืึผึถื ืึดืจึฐืืึนืช ืึดืกึผืึนืฃ ืึธืขืึนืึธื ืึฐืขึทื ืกืึนืคืึน, ืึผึฐืืึน ืึทื ึผึธื ืฉืึถืจึธืึฒืชึธื ืึดืกึผืึนืฃ ืึธืขืึนืึธื ืึฐืขึทื ืกืึนืคืึน, "ืงึถืฉืึถืช ืึผึดืึผืึนืจึดืื ืึทืชึผึดืื" ืึตืึผืึผ ืึทืึผึฐืึธื ึดืื, "ืึฐื ึดืึฐืฉืึธืึดืื ืึธืึฐืจืึผ ืึธืึดื" ืึตืึผืึผ ืึผึฐื ึตื ืึทืึทืฉืึฐืืึนื ึธืึดืื, "ืฉืึฐืึตืขึดืื ืึผึทืึผึถืึถื ื ึดืฉืึฐืึผึธืจืึผ" ืึตืึผืึผ ืฉืึดืึฐืขึดืื ืึผึฐื ึตื ืึธืึธื, ืฉืึถืึผึธืืึผ ืึฐืึทืงึผึตืฉื ืกึฐืึดืืึธื ืึดืึผึธืจึฐืึผึฐืึทื, "ืึผืจึฐืขึตืึดืื ืึธืึตืึผืึผ" ืึตืึผืึผ ืึธืจึฐืึผึฐืึทื ืึฐืึถืกึฐืชึผึตืจ, ืฉึผืึถืขึฒืึตืืึถื ื ึถืึฑืึทืจ "ืึผึทืึผึนืงึถืจ ืึนืืึทื ืขึทื ืึฐืึธืขึถืจึถื ืึฐืึทืึผึตืง ืฉืึธืึธื", "ืึผึดื ึฐืึธืึดืื ืึฐืึตื ืึดืึฐืจึธืฃ" ืึถื ืฉืึธืืึผื, ืฉืึถื ึผึดืจึฐืึทื ืึผึทืคึผึธืกืึผืง "ืึทืึฐืึดื ืึฐืชืึผืฉืึถืึทื ืฉืึถืึทืข ืึผืฉืึฐืึนื ึดืื ืฉืึธื ึธื ืึผืึฐืึทืช ืฉืึธื ึธื ืึทืึผืึนืึถื ืึถืช ืึธืึถืึฐ", ืจึธืืฉืึตื ืชึผึตืืืึนืช ืฉืึธืืึผื, ืึผึดื ืฉืึธืืึผื ืึธืึธื ืึผึดืึฐืึผืึผื ืฉืึถื ืึถืึถืึฐ ืฉืึถืึธืจึทื ืึถืช ืงึทืึดื, ืึฐืขึธืึธืื ื ึถืึฑืึทืจ "ืฉืึดืึฐืขึธืชึทืึดื ืึปืงึผึธื ืงึทืึดื ืึฐืึถืึถืึฐ ืฉืึดืึฐืขึดืื ืึฐืฉืึดืึฐืขึธื", ืึฐืึธืึตื ืขึถืึฐืจึทืช ืึดืฉืึฐืจึธืึตื ืึธืจึฐืึผึธืึผ ืึตืึธื ืึผืฉืึฐืึนื ึดืื ืึธืฉืึถืึทืข ืึทืึผึธื, ืึฐืึถืึถืึฐ ืึทื ืฉืึถืึทืข ืึฐืฉืึดืึฐืขึดืื ืึผืฉืึฐืึทืข ืึตืืึนืช ืฉืึธื ึธื, ืึผึดื ืึทืึผึดืืึทืึฐืจึดืึผึธื ืืึนืจ ืึทืึดื ืจึธืงึดืืขึท = 677, ืึฐืขืึนื ืึตืึธื ืึผึฐืจึธืืึนืช, ืึผืึตืึธื ืึฒืึธื ึดืื ืฉืึถืงึผืึนืจึฐืึดืื ืึผึทืึธืืจึฐืฆึทืืื ืฉืึถื "ืึทื ึผึนืขึทื ืึฑืึดืืึถืึถืึฐ" = 777, ืฉึผืึถืขึฒืึตืืึถื ืขืึนืึตื ืึทืึผึดืฉืึฐืึผึธื, ืึผืึธืจึถืึทืข ืฉืึถ"ืึทื ึผึนืขึทื ืึฑืึดืืึถืึถืึฐ" ืึดืฉืึฐืึดืื ืึถืช ืึทืึผึตืึธื ืึฒืึธื ึดืื ืืึผืงึทื ืึผึธื ืึธืขืึนืึธื ืขึทื ืึฐืืึนื ืึน, ืฉืึธืึทืึดื ืึธืึธืจึถืฅ, ืึผึตืืช ืึทืึผึดืงึฐืึผึธืฉื ืฉืึถื ืึทืขึฐืึธื, ืึผืึตืืช ืึทืึผึดืงึฐืึผึธืฉื ืฉืึถื ืึทืึผึธื.